İran, temel gıda fiyatlarını artırarak panik ve öfke yarattı

DUBAİ, Birleşik Arap Emirlikleri (AP) — İran Perşembe günü yemeklik yağ, tavuk, yumurta ve süt gibi çeşitli temel gıda maddelerinin fiyatlarını aniden %300’e kadar artırdı. Alarma geçen çok sayıda İranlı, gıda paketlerini kapmak için uzun kuyruklarda bekledi ve fiyat artışının yürürlüğe girmesinden saatler önce ülke genelinde süpermarket raflarını boşalttı.

Sosyal medyada yaygın olarak paylaşılan görüntülere göre, panikleyen alışverişçiler mağazalara baskın düzenledi ve temel ürünleri büyük plastik torbalara doldurdu. Tahran’da Çarşamba günü geç saatlerde marketlerde kuyruklar oluştu. Perşembe günü, İran’ın para birimi dolar karşısında 300.000 riyalin en düşük seviyesine geriledi.

Savunma grubu NetBlocks.org, hükümetin olası kargaşaya hazırlıklı olması nedeniyle İran genelinde internet kesintilerinin rapor edildiğini söyledi. İnternette paylaşılan videolara göre, protestolar uzak ve yoksul güneyde ortaya çıktı. Associated Press, bunların gerçekliğini doğrulayamadı, ancak görüntüler bildirilen olaylara karşılık geldi.

Sahneler yalnızca ülkeyi saran derin endişeyi ve İranlı liderlere yönelik hayal kırıklığını ortaya koymakla kalmadı, aynı zamanda karşı karşıya oldukları sarsıcı ekonomik ve siyasi zorlukların da altını çizdi.

Orta Doğu’daki gıda fiyatları, küresel tedarik zinciri darboğazları ve her ikisi de birçok temel gıdayı ihraç eden Rusya’nın Ukrayna’yı işgali nedeniyle yükseldi. İran, yemeklik yağının yarısını, savaşın birçok çiftçiyi tarlalardan uzak tuttuğu Ukrayna’dan ithal ediyor.

İran, kendi buğdayının kabaca yarısını üretmesine rağmen, geri kalanının çoğunu Rusya’dan ithal ediyor. Savaş enflasyonist baskıları artırdı. İran’ın yüksek oranda sübvansiyonlu ekmeğinin komşu Irak ve Afganistan’a kaçakçılığı, bölgeye yayılan açlıkla birlikte arttı.

Kuraklık şimdiden İran ekonomisini kasıp kavuruyor. İran’ın nükleer anlaşmasına yönelik Batı yaptırımları ek zorluklara neden oldu. Enflasyon, 1994’ten bu yana en yüksek seviye olan yaklaşık %40’a yükseldi. Genç işsizliği de yüksekliğini koruyor. İran İstatistik Merkezi, İranlı hanelerin yaklaşık %30’unun yoksulluk sınırının altında olduğunu bildirdi.

İran Cumhurbaşkanı Ebrahim Raisi, istihdam yaratma, yaptırımları kaldırma ve ekonomiyi kurtarma sözü verdi, ancak İran’ın dünya güçleriyle olan yıpranmış nükleer anlaşmasını yeniden canlandırma müzakereleri çıkmaza girdi. İranlı aileler satın alma güçlerinin hızla azaldığını gördüler.

Hükümet, acıyı köreltmek için hızlı hareket etmeye çalışıyor. Yetkililer, fiyat artışlarını telafi etmek için her İran vatandaşına ayda yaklaşık 14 dolar ödeme sözü verdiler.

Fırın sahipleri, Fransız baget ve sandviç ekmeği gibi özel ve artizan ekmeklerin maliyetinin 10 katına çıktığını söylüyor. Ancak yetkililer, İranlıların günlük diyetine her şeyden daha fazla katkıda bulunan ülkenin gözleme üzerindeki sübvansiyonlara dokunmamaya dikkat ediyor.

Sübvansiyonlar ve özellikle ekmek sübvansiyonları, tarihi boyunca ekmek ayaklanmalarıyla sarsılan İran için oldukça hassas bir konu olmaya devam ediyor. 1940’larda ekmek kıtlığı, kitlesel sokak protestolarını ve zamanın Başbakanı Ahmad Qavam’ı deviren ölümcül bir baskıyı tetikledi.

İran’ın üç yıl önce yaptığı akaryakıt zammı anıları da tazeliğini koruyor. 1979’da İslam Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bu yana en şiddetli olan yaygın protestolar ülkeyi sarstı. Uluslararası Af Örgütü’ne göre, baskılarda yüzlerce gösterici öldürüldü.

Ancak son haftalarda hükümet, Perşembe günü İran yemek masası temelleri için yapılan zama kadar makarna da dahil olmak üzere neredeyse tüm diğer temel ürünlerin fiyatlarının yükselmesine izin verdi.

İranlılar artan un fiyatlarından bahsederken, son haftalarda Twitter’da en çok konuşulan hashtag, İranlıların her tür makarna için kullandığı bir terim olan #makarna oldu.

Üç çocuk annesi Mina Tehrani, Tahran’da bir süpermarkete göz atarken AP’ye verdiği demeçte, “Hükümetin ortalama insanları umursamadığına eminim” dedi. Makarna fiyat etiketine şok içinde baktı – geçen ayki 75.000 riyal ile karşılaştırıldığında, şimdi bir pound için 165.000 riyal.

Tahran’da ikamet eden Hassan Shahbazzadeh, para biriktirmek için et veya mandıradan vazgeçen İranlıların kesecek hiçbir şeyleri kalmadığından şikayet etti.

“Artık makarna bile sofralarından kaldırılıyor” dedi.

Petrol zengini güneybatı eyaleti Huzistan’da, ayrımcılığa uğradığı iddia edilen ve ayrılıkçı bir grubun da yer aldığı bir etnik Arap nüfusuna ev sahipliği yapan Susangerd’de bir bakkal işçisi olan Saleh, “Unun fiyatındaki bu artış insanları çıldırdı” dedi. hareket.

Saleh, 40 kilogram un çuvalının fiyatının son haftalarda 2,5 dolardan 18 dolar eşdeğerine yükseldiğini ve huzursuz eyalette yoğun öfkeyi körüklediğini söyledi.

“Birçoğu günlük ihtiyaçları için makarna ve başka şeyler almak için markete koştu,” dedi ve misilleme korkusuyla sadece ilk adını verdi.

İran parlamentosunda da gergin anlar yaşandı.

Kürt bölgesi milletvekili Kamal Hosseinpour bu hafta başlarında bir parlamento oturumunda “Fiyatlardaki artış dalgaları insanları nefessiz bıraktı” dedi. “Makarna, ekmek ve yemeklik yağ, İran’ın zayıf halkının temel gıda maddeleridir. … Yetkililer nerede ve ne yapıyorlar?”

Diğer milletvekilleri, katı Başkan Raisi’yi doğrudan azarladılar.

İran’ın Afganistan sınırına yakın Taibad vilayetinden milletvekili Jalil Rahimi Jahanabad, “Yönetim ülkenin işlerini yönetmekten aciz” dedi.

Hükümet destekçileri, fiyat artışlarını parlamento tarafından onaylanan bir reform paketinin parçası olan “gerekli ekonomik ameliyat” olarak nitelendirdiler. Bazı sosyal medya kullanıcıları, yetkililerin hastanın tümörü yerine kalbini çıkardığını söyleyerek bu terimle alay etti.

Artan enflasyona yönelik öfke internette artarken, İranlı yetkililer en kötüsüne hazırlanıyor gibi görünüyor.

İnternet izleme grubu NetBlocks.org, AP’ye “halkın iletişim yeteneğini etkilemesi muhtemel” “ulusal ölçekte” internet kesintilerini izlediğini söyledi. Sansürle mücadele eden küresel bir araştırma kuruluşu olan 19. Madde, Perşembe günü yetkililerin Huzistan eyaletindeki şehirlerde neredeyse tüm internet bağlantılarını kapattığını bildirdi.

Ülkenin 2009 tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçimlerinden ve milyonları sokaklara çeken Yeşil Hareket protestolarından bu yana, İran internet üzerindeki kontrolünü sıkılaştırdı.

İranlıların güneydeki Huzistan eyaletinin sokaklarında karanlıkta toplanarak fiyat artışlarına ve ülke liderlerine karşı sloganlar attığı son günlerde sosyal medyada videolar yayınlandı. İran devlet medyası protestoları kamuoyuna açıklamadı.

Milletvekili Majid Nasserinejad, yüksek fiyatlar konusunun “güvenlikle ilgili” olduğunu söyledi. “İnsanlar artık buna tahammül edemiyor.”

Telif hakkı © 2022 The Washington Times, LLC.