BİSAM kadar hazırlanan rapora göre, zamlı en az vergi geçen yılki alım gücünü karşılamıyor. Asgari aidat, margarin fiyatındaki artışa tarafından 6 bin 704 TL, patates fiyatındaki artışa tarafından ise 6 bin 610 TL olmalıydı.
Ekonomi Servisi
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) önceki gün açıkladığı enflasyon verileri tartışılırken halkın alım gücü geçen yıla tarafından epeyce azaldı. Birleşmiş Metal İşçileri Sendikası Araştırma Merkezi’nin yayımladığı (BİSAM) ‘En Düşük ücretle alım gücü dönem raporu’ bu alım gücü kaybının boyutlarını ortaya koydu. Raporda en az ücretin enflasyon aşağı ezildiği verilerle vurgulandı.
Rapora kadar özellikle gıda ürünlerindeki yüksek artışlar, iki çocuklu eşi çalışmayan bir minimum ücretli için alım gücünü, yapılan zamma rağmen kimi temel harcama kalemlerinde yaklaşık sanki yarıya azalttı.
Rapora kadar eşi çalışmayan, iki çocuklu bir emekçi, şubat ayında eline geçen zamlı asgari ücretle, ocak ayı fiyatları dikkate alındığında geçen yıla kadar alım gücünü gıda ürünleri için yüzde 8,3 kaybetti.
En çok alım gücü kaybının yaşandığı ürünlerin başında margarin geldi. Minimum ücretli bir işçi zamlı geliri ile geçen yıla göre yüzde 37 daha az margarin alabiliyor.
Benzer dönemde alım gücü kaybının yaşandığı bazı ürünler ve oranları şöyle oldu:
Patates: Alım gücü kaybı yüzde 36,
Tavuk eti: Alım gücü kaybı yüzde 26
Süt: Alım gücü kaybı yüzde 13.4,
Kömür: Alım gücü kaybı yüzde 42
Yine rapora kadar minimum ücretli ailesi, geçen yıla kadar, meyve haricinde tüm gıda gruplarında da alım gücünü kaybetti. Alım gücü kaybı oranları gıdada şöyle gerçekleşti:
Sebze: Alım gücü kaybı yüzde 9,39
Ekmek ve tahıllar: Alım gücü kaybı yüzde 9,8
Istikrarsız ve katı yağlar: Alım gücü kaybı yüzde 15,2
Et: Alım gücü kaybı yüzde 11,9
Raporda ayrıca geçen yılın ocak ayı fiyatlarına kadar en az ücretin alım gücü çeşitli ürünler bazında hesaplandı. Aynı miktar ürünü 2022 yılı ocak ayında alabilmek için en düşük ücretin ne olması gerektiği tespit edildi. İki çocuklu ve eşi çalışmayan bir en düşük ücretlinin buna göre geçen yıl maaşıyla alabildiği ürünleri benzer miktarda miktar edebilmesi için en az ücret tutarı şöyle hesaplandı:
Patates: 6 bin 610 TL
Tavuk eti: 5 bin 728 TL
Yumurta: 4 bin 778 TL
Süt: 4 bin 860 TL
Et: 4 bin 522 TL
Ekmek: 4 bin 719 TL
Kömür: 7 bin 365 TL
Yine benzer yöntemle minimum ücretlinin gıda harcama grupları karşı alım gücünün geçen yıl ile benzer olabilmesi için, miktarının ne kadar olması gerektiği de araştırma zarfında tespit edildi. Bu hesaplamadan ise şu sonuçlar çıktı:
Ekmek ve tahıl ürünleri: 5 bin 650 TL
Et: 5 bin 667 TL
Katı ve sıvı yağ: 6 bin 927 TL
Süt ve süt ürünleri: 6 bin 27 TL
Sebzeler: 4 bin 896 TL