Bilim konusundaki mücadele, önemli BM iklim raporunu ayakta tutuyor

BERLİN — İklim değişikliğiyle ilgili yeni ve büyük bir BM raporunun yayınlanması, zengin ve gelişmekte olan ülkeler arasında emisyon hedefleri ve savunmasız ülkelere mali yardım konusunda yaşanan savaş nedeniyle erteleniyor.

Dünyanın önde gelen yüzlerce bilim insanının hazırladığı raporun, Cuma günü İsviçre’nin Interlaken kasabasında yapılacak bir haftalık toplantının sonunda hükümet delegasyonları tarafından onaylanması gerekiyordu.

Çin, Brezilya, Suudi Arabistan gibi büyük ulusların yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği yetkilileri hafta sonu boyunca metindeki anahtar ifadelerin ifadesi konusunda pazarlık yaptıkça, son tarih defalarca uzatıldı.

BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin raporu, 2015’te Paris İklim Anlaşması’nın kabul edilmesinden bu yana derlenen küresel ısınmaya ilişkin çok sayıda araştırmayı özetleyen bir diziyi tamamlamayı amaçlıyor.

Raporun bir özeti Pazar günü erken saatlerde onaylandı, ancak görüşmelere yakın üç kaynak Associated Press’e ana metin üzerindeki anlaşmanın daha sonraki bir toplantıya ertelenmesi gerekebileceğini söyledi. Görüşmelerin gizli olması nedeniyle isimlerinin açıklanmaması koşuluyla konuştular.

Ülkelerin bilimsel bir rapora imza attırmasına yönelik alışılmadık süreç, hükümetlerin bu raporun bulgularını eylemlerini dayandıracakları yetkili tavsiyeler olarak kabul etmelerini sağlamayı amaçlamaktadır.

Toplantının başlangıcında, BM Genel Sekreteri António Guterres delegeleri, dünyanın küresel ısınmayı sanayi öncesi zamanlara kıyasla 2,7 Fahrenheit ile sınırlaması için çok az zaman kaldığı mesajını eve götürmek için “soğuk, sert gerçekler” sunmaya çağırdı.

Ortalama küresel sıcaklıklar 19. yüzyıldan bu yana 1,1 Santigrat artmış olsa da Guterrres, “küresel ekonominin tüm sektörlerinde hızlı ve derin emisyon azaltımları ile” 1,5 derecelik hedef sınırının mümkün olmaya devam ettiği konusunda ısrar etti.

Gözlemciler, IPCC toplantılarının, küresel ısınmayı kontrol altına alma riskleri arttıkça, giderek daha fazla siyasallaştığını ve bunun da genellikle yıl sonunda gerçekleşen yıllık BM iklim görüşmelerini yansıttığını söyledi.

Mevcut toplantıdaki en çetrefilli konular arasında, hangi ulusların hassas gelişmekte olan ülkeler olarak sayılacağı ve onları Mısır’daki son BM iklim müzakerelerinde üzerinde anlaşmaya varılan bir “kayıp ve zarar” fonundan nakit almaya uygun hale getirmenin nasıl yapılacağı yer alıyor. Delegeler ayrıca önümüzdeki yıllarda sera gazı emisyonlarının ne kadar azaltılması gerektiğini belirten rakamlar ve yapay veya doğal karbon giderme çabalarının denklemlere nasıl dahil edileceği konusunda da mücadele ettiler.

Amerika Birleşik Devletleri, sanayileşmeden bu yana atmosfere en fazla miktarda karbondioksit salan ülke olarak, iklim değişikliğinin tarihi sorumluluğu kavramına şiddetle karşı çıktı.

___